I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Thế kỷ thứ XXI là thế kỷ của khoa học, công nghệ. Trẻ được sinh ra ở thế kỷ này được hưởng rất nhiều những tiện ích. Nhưng cũng chính những tiện ích này đã khiến trẻ sống thu mình, không thích giao tiếp với mọi người xung quanh, có khi là cả người thân. Sự thu mình thiếu tự tin ở trẻ một phần do cha mẹ, ông bà… không có thời gian giao lưu trò chuyện cùng với trẻ bởi phần lớn thời gian của họ là công việc, là công nghệ. Chính vì điều này mà vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho trẻ đặc biệt là kĩ năng giao tiếp hình thành tính tự tin ở trẻ là vô cùng quan trọng.
Là giáo viên dạy lớp mẫu giáo lớn (lứa tuổi 5-6 t) đây là lứa tuổi đang chuẩn bị chuyển môi trường học tập sinh hoạt càng cần phải có tính tự tin. Tôi nhận thấy khi trẻ tự tin sẽ có rất nhiều lợi thế. Trẻ tự tin sẽ mạnh dạn hơn hoạt bát hơn. Dù ở nhà, ở lớp học hay ngay cả khi đi ra ngoài ở chỗ đông người chúng vẫn luôn nhanh nhẹn hoạt bát, bạo dạn dễ hòa đồng tiếp nhận thông tin kiến thức nhanh nhạy.
Đặc thù của trẻ mầm non đến trường từ sáng đến chiều đây là thời gian hoạt động ở trường của trẻ rất nhiều, bằng 2/3 số thời gian trẻ thức trong ngày. Điều này luôn làm tôi trăn trở suy nghĩ làm thế nào để giáo dục trẻ tự tin hơn, mạnh dạn, linh hoạt hơn, hiểu biết hơn mà vẫn giữ được sự nề nếp, để trẻ tự tin dời trường mầm non bước sang một môi trường học tập mới đó là trường tiểu học.
Thông thường giáo viên tuy đã đi học ở trường Sư phạm về sự cần thiết phải xây dựng, phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ phù hợp với việc phát triển tâm sinh lý lứa tuổi nhưng trong thực tế hầu hết giáo viên hay chú trọng tới việc rèn nề nếp lớp, nề nếp trẻ để luôn trật tự, yên tĩnh, ngoan ngoãn. Song mặt trái của việc đó là trẻ mất đi sự tự tin, mạnh dạn, sáng tạo của bản thân và chính điều này đã ảnh hưởng rất lớn ở trường phổ thông sau này.
Sự nhút nhát khiến cho trẻ co cụm lại khi tiếp xúc với môi trường xung quanh, điều đó rất ảnh hưởng không tốt cho quá trình phát triển sau này của trẻ. Nó sẽ làm thui chột những khả năng tiềm ẩn của trẻ cũng như trẻ luôn cảm thấy thất bại, lo lắng với tất cả mọi thứ, không dám đưa ra ý kiến của bản thân, không biết giải quyết các vấn đề xảy ra xung quanh mình, không biết cách nói chuyện hay ứng xử với người khác.
Tôi nhận thấy trong những chủ đề kĩ năng sống thì hình thành sự tự tin cho trẻ có thể coi là một trong những kĩ năng quan trọng nhất.Không ai sinh ra đã có ngay sự tự tin. Tự tin là nguồn khích lệ lớn, là động lực để trẻ cố gắng đạt được mục tiêu và giành được nhiều thành tích trong các hoạt động. Một trẻ tự tin sẽ duy trì được khả năng học hỏi, khám phá trong học tập và luôn sẵn sàng đón nhận những kiến thức mới, luôn mong muốn được yêu quý, được đón nhận và đó chính là khởi đầu tuyệt vời để trẻ gần gũi hơn đối với mọi người.Một đứa trẻ tự tin sẽ dễ dàng hơn trong việc nắm bắt các kĩ năng sống khác. Trẻ cũng ứng phó tốt hơn khi thấy mình làm sai điều gì và tin rằng mình có thể làm cho mọi việc trở nên tốt đẹp hơn. Không có gì giúp xây dựng lòng tự tin tốt hơn cảm giác rằng “ mình thực sự có thể làm tốt việc gì đó”.
Có một nhà khoa học đã từng nói rằng: “Nếu bạn thực sự tin vào chính
mình, nhất định sẽ đạt được ước mơ, bạn có thể bước trên đường bằng phẳng
mà người khác cũng sẽ cần bạn hơn”. Trong thời gian đứng lớp ở lứa tuổi mẫu giáo lớn tôi luôn trăn trở điều này, nên đã dành rất nhiều thời gian để nghiên cứu tài liệu, tìm hiểu, so sánh và phân tích từ đó tôi rút ra một số biện pháp cụ thể để áp dụng vào thực tế ở lớp nhằm giúp trẻ có một tâm thế vững vàng. Chính vì vậy tôi đã nghiên cứu nhằm đưa ra “Một số biện pháp hình thành sự tự tin cho trẻ 5-6 tuổi thông qua các hoạt động trong trường mầm non”.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận:
Tính tự tin là cơ sở tâm lí của sự phát triển thành công của đời người, lại là chất xúc tác của năng lực và ý chí.Với số đông , người trí lực bình thường cộng thêm tính tự tin cao là có thể đạt được thành công. Đối với cuộc sống của con người tự tin giúp ta nhanh chóng thực hiện tốt những mong muốn của mình, có khả năng sống, làm việc, hòa nhập nhanh chóng với cộng đồng. Tự tin là một đức tính chỉ có thể có được nhờ vào việc rèn luyện và học hỏi. Đinh Trí Viễn - Đông Phương Tri cho rằng: “Tự tin chính là một chiếc quyền trượng, một khi bạn có sự tự tin thì cách nhìn cuộc sống và nhìn vào chính bản thân bạn cũng sẽ thay đổi, khí chất sẽ càng ưu tú hơn, bạn sẽ càng lạc quan hơn”.
Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo do Trần Thị Trọng – Phạm Thị Sửu biên soạn đã viết: “Một người khi không tin tưởng vào chính bản thân mình thì sẽ chẳng bao giờ thấy thoải mái và hạnh phúc, anh ta không tập trung vào công việc, lúc nào cũng lo lắng, bồn chồn”. Như vậy sự tự tin có tính định hướng cho cuộc đời của mỗi người.
Tác giả Ngô Thị Hợp và Nguyễn Thị Bích Hạnh trong cuốn “Những kiến thức ban đầu hình thành kĩ năng sống cho trẻ mầm non” phần dạy trẻ lòng tự tin có viết: “Ai cũng muốn con mình tự tin khi trưởng thành. Điều này hoàn toàn có thể giúp trẻ hình thành sự tự tin ngay từ khi còn nhỏ.Các nhà tâm lí học cũng đã phân loại tự tin ở trẻ để có biện pháp hỗ trợ sau này: Tự tin thân thể, tự tin trí óc, tự tin cảm xúc và tự tin giao tiếp xã hội”, tác giả cũng đã đưa ra các biện pháp để dạy trẻ lòng tự tin.
Như vậy, các nhà tâm lí - giáo dục học ở Việt Nam từ trước đến nay đã nghiên cứu bản chất, biểu hiện và biện pháp để giúp trẻ tự tin hơn trong cuộc sống.Họ khẳng định vị trí quan trọng của tính tự tin trong việc hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Do đó cần phải có những biện pháp nhằm giáo dục tính tự tin cho trẻ mầm non.
2. Cơ sở thực tiễn:
Sự tự tin cho trẻ nói riêng ở các trường mầm non đang ngày càng được chú trọng. Tuy nhiên vì phạm trù “giáo dục kỹ năng sống” rất rộng nên mỗi trường có những hướng dạy khác nhau, chưa có sự thống nhất về nội dung, hình thức, cũng chưa theo một tài liệu cụ thể nào. Đối với trường mầm non Đa Tốn từ những năm đầu tiên thực hiện phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện,học sinh tích cực” Ban giám hiệu nhà trường đã có những định hướng chỉ đạo giáo viên chú trọng rèn kỹ năng sống cho trẻ nói chung và hình thành tính tự tin cho trẻ nói riêng trong mọi hoạt động của trẻ ở trường mầm non vì trẻ có tự tin thì mới thân thiện và tích cực trong mọi hoạt động. Năm học 2019 – 2020 tôi được Ban Giám hiệu phân công dạy lớp Mẫu giáo Lớn A1 lứa tuổi 5-6 tuổi. Trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục tại trường mầm non, tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
a.Thuận lợi:
- Ban Giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, sát sao về chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện để giáo viên hoàn thành tốt chương trình giáo dục mầm non.
- Nhà trường được đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại phục vụ cho giảng dạy, chăm sóc trẻ.
- Nhà trường trang bị đầy đủ tài liệu, học liệu, thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên về kĩ năng sống cho trẻ.
- Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ trường, lớp trong mọi hoạt động.
- Bản thân giáo viên luôn trau dồi học hỏi kinh nghiệm thông qua các bạn đồng nghiệp, sách báo, phương tiện thông tin đại chúng.
b. Khó khăn:
- Số học sinh trong lớp đông gây khó khăn trong việc rèn trẻ vừa có nếp mà vừa mạnh dạn, hồn nhiên, tự tin trong mọi hoạt động
-Một số phụ huynh chưa dành nhiều thời gian quan tâm đến con, còn ỉ lại cho ông bà, vì vậy việc trao đổi phối hợp chăm sóc giáo dục trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn.
Trước những thuận lợi và khó khăn trên.Tôi đã xây dựng các tiêu chí đánh giá kỹ năng hình thành sự tự tin cho trẻ 5 - 6 tuổi. Đánh giá thực trạng dựa trên các tiêu chí đã xây dựng.
Bảng theo dõi, đánh giá 43 trẻ đầu năm
|
NHU CẦU THỂ HIỆN SỰ TỰ TIN Ở TRẺ
|
|
Tự tin khi giao tiếp
|
Ít tự tin khi giao tiếp
|
Không tự tin khi giao tiếp
|
|
Số trẻ
|
Tỉ lệ (%)
|
Số trẻ
|
Tỉ lệ (%)
|
Số trẻ
|
Tỉ lệ (%)
|
|
12/43
|
28%
|
22/43
|
51%
|
9/43
|
21%
|
3. Các biện pháp thực hiện
Qua tình hình thực tế ở lớp tôi. Để giúp trẻ hình thành sự tự tin thông qua các hoạt động, tôi đã thực hiện một số biện pháp sau:
* Biện pháp 1. Tự học tập, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức về kĩ năng cũng như chuyên môn.
* Biện pháp 2. Thường xuyên giao nhiệm vụ vừa sức với trẻ để trẻ có sự thành công.
* Biện pháp 3. Dạy trẻ chấp nhận sự thất bại, khích lệ trẻ kịp thời khi trẻ hoàn thành công việc.
* Biện pháp 4. Tăng cường các hoạt động giao lưu tập thể, thí nghiệm, trải nghiệm.
* Biện pháp 5. Sáng tác bài thơ, trò chơi giúp trẻ hứng thú từ đó hình thành nên sự tự tin.
a. Biện pháp 1:Tự học tập, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức về kĩ năng cũng như chuyên môn
Chắc hẳn ai cũng biết nghề giáo viên là nghề được ví như “làm dâu trăm họ”. Mỗi 1 phụ huynh gửi con đều có những mong muốn ở giáo viên khác nhau: có người thì muốn cô nghiêm khắc, có người chỉ mong cô chiều chuộng con… Để làm theo mỗi ý kiến thì rất khó vì vậy việc xây dựng hình ảnh của người giáo viên là rất quan trọng, nếu hình ảnh của cô trong mắt phụ huynh tốtsẽ tạo sự tin tưởng cho phụ huynh trong cách chăm sóc giáo dục con họ và sẽ tạođược sợi dây nối kết giữa cô giáo với phụ huynh giúp trẻ hình thành tính tự tin. Giáo viên là người trực tiếp hướng dẫn, giáo dục trẻ khi ở lớp vì vậy việc tự học tập, bồi dưỡng và nâng cao kiến thức về kỹ năng cũng như chuyên môn là rất quan trọng.Quả đúng vậy, theo trao đổi với phụ huynh tôi được biết: ở nhà trẻ luôn coi những gì cô thể hiện, cô nói là đúng, là nhất hơn cả bố mẹ của chúng vì cô là người điều khiển trong mọi hoạt động, trẻ luôn dõi theo những biểu hiện của cô.
Ví dụ: Khi học chủ đề nghề nghiệp trẻ chơi phân vai: Đóng vai giáo viên. Trẻ bắt chước giống giáo viên từ cử chỉ đến những cách nói, cách đặt câu hỏi cô thường hỏi hàng ngày trên giờ học.
Đặc điểm của trẻ mẫu giáo là tư duy trực quan, trẻ thường dễ khắc sâu những gì ấn tượng với mình.Nắm được tâm lý trẻ như vậy mọi lúc mọi nơi trong mọi thời điểm trẻ ở lớp, tôi đã luôn chú ý đến từng lời nói, cử chỉ, hành động, cách cư xử nhất là việc đối xử công bằng với trẻ, trong mọi hoạt động luôn lấy trẻ làm trung tâm, coi trọng những suy nghĩ cũng như cách thể hiện của trẻ.
Tôi thấy rằng việc tự học tập, bồi dưỡng, xây dựng hình ảnh của bản thân giáo viên đã tạo được sự gần gũi, tin tưởng của trẻ với cô, trẻ coi cô như một tấm gương để học tập và cũng coi cô như người mẹ thứ hai của mình, luôn mạnh dạn chia sẻ, tích cực tham gia hoạt động cùng cô và các bạn và từ đó khuyến khích trẻ hình thành tính tự tin.
b.Biện pháp 2:Thường xuyên giao nhiệm vụ vừa sức với trẻ để trẻ có sự thành công
Nói đến sự thành công chăc chắn ai cũng luôn mông muốn. Người lớn chúng ta thì mong muốn thành công trong công việc, cuộc sống…trẻ nhỏ cũng vậy chúng cũng rất thích thành công, chiến thắng dù chỉ là những điều nhỏ bé. Bởi thành công luôn đi đôi với tự tin. Có tự tin thì mới có thành công và chính thành công lại củng cố thêm cho lòng tự tin của con người.
Là một giáo viên hàng ngày bên trẻ tôi nhận thấy khi trẻ làm tốt một việc nào đó cô giao( dù rất nhỏ) nhưng chúng đề rất vui sướng và hạnh phúc, tôi thấy chúng vui vẻ hơn, phấn khởi hơn và từ đó tự tin hơn. Nắm bắt được tâm lý này ở trẻ tôi tiếp tục quan sát và thấy với những trẻ nhanh nhẹn, thông minh, tự tin thì để đạt được những thành công đó là rất dễ dàng. Còn với những trẻ nhút nhát, thiếu tự tin để thể hiện những suy nghĩ và hành động của mình thì rất khó hoặc rất chậm. Đây là vấn đề khiến bản thân tôi luôn trăn trở bởi khi trẻ liên tục không thực hiện được nhiệm vụ cô đề ra trong giờ học, cũng như các hoạt động khác trẻ sẽ không thể có sự tự tin trước đám đông bởi vậy nên tôi đã đưa ra biện pháp giao nhiệm vụ vừa sức để trẻ có đựơc sự thành công như:
- Trong giờ học đặt các câu hỏi, tình huống phù hợp với khả năng của từng trẻ để trẻ có thể trả lời được, từ đó trẻ phấn khởi hơn và dần dần tự tin hơn.
( Ảnh: giờ học của cô và trẻ|)
- Bên cạnh giờ hoạt động học trong các giờ hoạt động khác tôi cũng luôn giao nhiệm vụ vừa sức để trẻ có đựơc sự thành công.
Ví dụ: Vào giờ hoạt động góc, đây là giờ hoạt động đòi hỏi trẻ có sự hợp tác, chia sẻ và có sự phân công công việc trong nhóm rõ ràng. Tôi luôn gợi ý để trẻ nhận những vai chơi phù hợp với khả năng, sở thích của trẻ để trẻ thành công với vai chơi đó và những lần chơi sau sẽ nâng dần mức độ khó hơn.Với việc làm như vậy tôi thấy được rõ sự tự tin hiện trên khuôn mặt trẻ.
( Ảnh: Hoạt động góc)
Ví dụ: Trong các hoạt động trực nhật đa số trẻ đều rất thích giúp cô để được cô khen. Tôi luôn giao cho trẻ những việc vừa với sức khỏe, khả năng của trẻ như: Các bạn trai giúp cô kê bàn, ghế; các bạn gái giúp cô lau bàn, gấp khăn…
Với việc giao cho trẻ những việc vừa sức để trẻ hoàn thành được công việc được giao đã kích thích được sự tự tin vào bản thân của trẻ để hoàn thành công việc đến cùng.Qua các buổi trực nhật tôi thấy trẻ tham gia với không khí rất phấn khởi, vui vẻ, hồ hởi.
Qua những hoạt động tôi giao cho các con thực hiện một thời gian tôi nhận thấy số trẻ nhút nhát đã dần tự tin hơn. Trong các giờ học trẻ đã dần mạnh dạn nhận những yêu cầu cô giao.
c. Biện pháp 3:Dạy trẻ chấp nhận sự thất bại, khích lệ trẻ kịp thời khi trẻ hoàn thành công việc
Theo tiến sĩ Poland cho rằng “Một đứa trẻ cần được trải nghiệm cảm giác của cả sự thất bại lẫn thành công”.
Khi trẻ gặp thất bại chắc chắn trẻ sẽ cảm thất rất buồn và khi đó hơn bao giờ hết trẻ cần sự gần gũi, động viên kịp thời của cô. Trong những lúc này tôi dạy trẻ chấp nhận sự thất bại.
Ví dụ: Khi tham gia trò chơi âm nhạc: “Ai nhanh nhất” kết thúc bài hát trẻ không có ghế ngồi như vậy là đã thua cuộc trong trò chơi. Những lúc này, tôi luôn động viên trẻ bằng những lời an ủi: “Cô biết con có thể làm được mà. Lần sau con cố gắng hơn nhé. Các bạn cho một tràng pháo tay để khích lệ bạn A nào”.
( Ảnh: Trò chơi “ ai nhanh nhất”)
- Khi trẻ mắc phải sự thất bại tôi không nhạo báng, phê bình trẻ gay gắt sẽ khiến trẻ sợ và thiếu tự tin khi tham gia vào các hoạt động mà đưa ra lời gợi ý hoặc giúp đỡ trẻ hoàn thành ngay tại thời điểm đó. Khi trẻ chưa thực hiện được việc gì tôi không sử dụng từ “không” mà sử dụng từ “chưa”.
Ví dụ: Trong giờ thể dục thay vì cô nói “Con tập không đúng” thì nói “Động tác này con tập chưa đúng, con hãy quan sát kĩ lại và tập lại một lần nữa nhé” để tạo cơ hội cho trẻ.
Tôi dạy trẻ chấp nhận sự thất bại không chỉ qua các giờ học mà tôi thường tạo tình huống trong ngày để dạy trẻ.Kết thúc tình huống thường tạo niềm tin cho trẻ để có được thành công trong lần sau.
Với việc dạy trẻ chấp nhận sự thất bại tôi thấy trẻ lớp tôi không những không bị mất đi sự tự tin mà còn tạo được cho trẻ ý thức luôn cố gắng để lần sau
thực hiện tốt các công việc được giao. Cụ thể trong các giờ học, các hoạt động có tính thi đua được trẻ luôn cố gắng hoàn thiện sản phẩm của mình (của đội mình) trong thời gian qui định khiến cho các giờ học luôn đảm bảo được thời gian.
d.Biện pháp 4:Tăng cường các hoạt động giao lưu tập thể, thí nghiệm, trải nghiệm
Các hoạt động giao lưu tập thể, thí nghiệm, trải nghiệm là một cách học thông qua thực hành. Thông qua các hoạt động đó, trẻ được tăng cường kinh nghiệm về các mối quan hệ xã hội, cung cấp kiến thức, kỹ năng từ đó hình thành cho trẻ tính hòa đồng, đoàn kết, tự tin với mọi người xung quanh.
Nắm bắt được điều đó, tôi thường xuyên cho trẻ tham gia các hoạt động giao lưu tập thể như: Biểu diễn văn nghệ các ngày lễ, ngày hội; Giao lưu các trò chơi dân gian như kéo co, … cấp trường
Ảnh : Trẻ chơi kéo co
* Ví dụ trò chơi: Vượt qua thử thách
- Cách chơi: Trẻ phải gánh quang gánh đi qua cầu (ghế thể dục) sao cho
không bị ngã xuống ghế và không rơi các lọai quả ra ngoài.
- Mục đích: Trò chơi này được sử dụng trong giờ hoạt động ngoài trời và
được sử dụng làm trò chơi vận động trong giờ học giáo dục thể chất rèn sự
mạnh dạn tự tin vượt qua thử thách thực hiện đựơc cả 2 nhiệm vụ đó là đi trên
ghế thể dục và ghánh hàng sang kia sông.
Ngoài ra trong các hoạt động học và hoạt động khác, tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ các hoạt động thí nghiệm, trải nghiệm như: Hoạt động Phân loại phế thải; Khám phá Sự kì diệu của nước; Cây cần gì để lớn lên và phát triển?; Thí nghiệm “Trứng chìm – Trứng nổi”, “Tan – Không ta…
Trong các hoạt động, tôi luôn định hướng, hỗ trợ, đánh giá, uốn nắn, sửa sai cho trẻ. Tùy thuộc vào từng hoạt động trải nghiệm, tôi sẽ đưa ra các tình huống có vấn đề để trẻ trải nghiệm với các tình huống đó.Như vậy, trẻ rất hứng thú và sự tự tin của trẻ sẽ hình thành một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.
e. Biện pháp 5:Sáng tác bài thơ, trò chơi giúp trẻ hứng thú từ đó hình thành nên sự tự tin
Trên thực tế lớp tôi là lớp với 80% học sinh ở xã và 20% học sinh địa phương khác nhưng có đến 40% trẻ phát âm ngọng âm L- N. Tôi thấy rằng sau một số lần được các cô sửa sai khi phát âm ngọng âm L- N trẻ thiếu sự tự tin khi giao tiếp với cô do sợ mình sẽ phát âm nhầm. Và tôi thiết nghĩ việc trẻ nhỏ phát âm không chính xác (chẳng hạn như: Hoa ly - Hoa ny, Lễ phép – Nễ phép …) chủ yếu là do cơ quan phát âm của trẻ chưa đủ linh hoạt, trẻ chưa biết cách điều chỉnh hơi thở ngôn ngữ và giọng nói cho phù hợp với nội dung nói khiến trẻ cũng mất đi sự tự tin trong giao tiếp. Vì vậy tôiđã sưu tầm một số bài thơ ngắn có tác dụng rất tốt cho việc rèn luyện và phát triển ngôn ngữ của trẻ để trẻ có thể tự tin khi giao tiếp:
|
Nhớ lời cô dạy
Nhớ lời cô dạy
Là bé mầm non
Nói năng thưa gửi
Với người lớn tuổi
Lễ phép dạ thưa
Nói với bạn bè
Là lời thân thiết
|
Nhớ cô
Năm nay Nam
Lên năm tuổi
Học lớp lớn
Nam luôn nói
Lên lớp Một
Nhớ cô nhiều
|
Những bài thơ này chúng tôi đã áp dụng dạy trẻ trong giờ trò chơi chữ cái L- N, trong các hoạt động khác. Kết quả là trẻ rất hứng thú đọc đi đọc lại
giảm tỉ lệ ngọng âm L- N từ 40% xuống còn 5%. Trẻ đã tự tin hơn rất nhiều trong giao tiếp với cô và các bạn trong mọi hoạt động ở lớp.
Bên cạnh việc hình thành sự tự tin cho trẻ trong giao tiếp thông qua các bài thơ. Tôi đã xây dựng 1 số trò chơi như: Rung chuông vàng, Vượt qua thử thách, Trổ tài nghệ sĩ, Hỏi xoáy- đáp xoay để rèn luyện sự tự tin cho trẻ.
*Trò chơi: Hỏi xoáy- đáp xoay
- Cách chơi: Cô hoặc trẻ trong lớp đặt ra các câu hỏi ngắn. Khi nghe đọc xong câu hỏi trẻ phải trả lời nhanh, ngắn gọn các câu hỏi của cô và các bạn đưa ra theo chủ đề đang học
- Mục đích: Hình thức chơi như một cuộc trò chuyện nhưng sẽ với tốc độ hỏi- đáp nhanh. Trò chơi thường được sử dụng làm trò chơi củng cố trong các tiết học nhằm khắc sâu lại bài học cho trẻ và khuyến khích trẻ mạnh dạn tự tin trả lời đáp án nhanh, dứt khoát.
*Trò chơi: Trổ tài nghệ sĩ
- Cách chơi: Trẻ sẽ cùng nhau thể hiện tài năng qua các môn nghệ thuật: Múa, võ, vẽ, nhảy, trình diễn thời trang … và thể hiện những sở trường của mình trước đám đông
- Mục đích: Các môn nghệ thuật thường giúp trẻ bộc lộ được sự tự tin nhiều nhất vì vậy tôi không chỉ tổ chức trò chơi này trong chủ đề nghề nghiệp mà còn thường xuyên tổ chức vào ngày cuối tuần và đôi khi ngay trên sân khấu trong giờ hoạt động ngoài trời để phát triển sự tự tin cho trẻ.
*Trò chơi: Rung chuông vàng
- Cách chơi: Cô đọc câu hỏi trên màn hình, trẻ viết đáp án vào bảng và giơ bảng để trả lời khi có hiệu lệnh của cô.
- Mục đích: Rèn luyện kĩ năng ghi nhớ có chủ đích, khả năng phản ứng nhanh khi trả lời các câu hỏi, tính kỉ luật, và hơn hết là sự tự tin, bản lĩnh khi tự mình vượt qua các câu hỏi trong trò chơi.
Đây là ba trong nhiều trò chơi mà tôi tổ chức cho trẻ chơi nhằm hình thành sự tự tin cho trẻ.Những trò chơi này tôi chủ yếu lấy những tên trò chơi đang nổi tiếng trên truyền hình để thu hút sự tập trung chú ý, gây hứng thú ở trẻ và kết quả là khi tham gia vào những trò chơi vui này trẻ đã quên đi sự nhút nhát và thay vào đó tôi thấy rõ sự tin tin mong muốn có được sự thành công trong trò chơi trên khuôn mặt của trẻ.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Sau khi áp dụng một số biện pháp nhằm kích thích, hình thànhsự tự tin ở trẻ với phương châm “lấy trẻ làm trung tâm” tôi nhận thấy đã đạt được những kết quả mong đợi.
*Đối với trẻ:
+ Tự tin, sôi nổi: Trong các giờ học tất cả các cánh tay giơ lên sau khi cô đặt câu hỏi.
+ Hồn nhiên linh hoạt, mạnh dạn, thông minh và thích đến trường. Đó là điều mà phụ huynh thật an tâm khi giao con cho giáo viên, cho nhà trường.
- Đến cuối năm kết quả đánh giá hình thành sự tự tin của trẻ đạt được như sau:
Bảng theo dõi, đánh giá 43 trẻ cuối năm
|
NHU CẦU THỂ HIỆN SỰ TỰ TIN Ở TRẺ
|
|
Tự tin khi giao tiếp
|
Ít tự tin khi giao tiếp
|
Không tự tin khi giao tiếp
|
|
Số trẻ
|
Tỉ lệ (%)
|
Số trẻ
|
Tỉ lệ (%)
|
Số trẻ
|
Tỉ lệ (%)
|
|
31/43
|
72%
|
12/43
|
28%
|
0/43
|
0%
|
*Đối với giáo viên:
- Sáng kiến kinh nghiệm này đã được áp dụng thành công tại lớp tôi nên đã được các bạn lớp mẫu giáo lớn khác sử dụng một số biện pháp tại lớp mình và kết quả trẻ mẫu giáo Lớn đã có sự tự tin để bước vào học lớp 1 tại trường Tiểu học.
- Các bài thơ và trò chơi do tôi sáng tác, sưu tầm đã được nhà trường áp dụng cho một số lớp khối mẫu giáo Nhỡ và mẫu giáo Bé đưa vào các hoạt động có hiệu quả.
*Đối với phụ huynh:
- Phụ huynh rất phấn khởi khi thấy con mình không còn nhút nhát mà thay vào đó là sự tự tin được thể hiện ngay trong giao tiếp với mọi người xung quanh
III. KẾT LUẬN
1.Kết luận:
Từ kết quả đã đạt được ở trên tôi đã tự rút ra những bài học kinhnghiệm sau:
- Vấn đề giáo dục đạo đức, kỹ năng sống hiện nay đang là vấn đề nóng
không chỉ của ngành giáo dục mà của toàn xã hội.
- Thế hệ trẻ đang có những xu hướng suy thoái về đạo đức, xuống cấp về lối sống, có lối sống buông thả,phóng đãng, ích kỉ, thiếu trách nhiệm…Đây là tình trạng báo động mà Đảng,Nhà nước và toàn xã hội đang tìm cách khắc phục, nhiệm vụ quan trọng nhất là thuộc về các cấp học.
- Nhà trường không chỉ cung cấp cho trẻ những kiến thức mà phải giáo dục trẻ đạo đức làm người, kiên trì bồi đắp cho học sinh lòng nhân ái, tính trung thực, tinh thần tự trọng, nếp nghĩ và lối sống lành mạnh, biết trọng đạo lí và sống có kỉ luật. Việc giáo dục này phải diễn ra ngay từ lứa tuổi mầm non. Giai đoạn trẻ ở lứa tuổi mầm non là giai đoạn đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện nhân cách sau này của trẻ. Trong đó, sự tự tin là kỹ năng quan trọng, bởi lẽ tự tin giúp trẻ nhanh chóng thực hiện tốt những mong muốn của mình. Trẻ cũng ứng phó tốt hơn khi thấy mình làm sai điều gì và tin rằng mình có thể làm cho mọi việc trở nên tốt đẹp hơn. Không có gì giúp xây dựng lòng tự tin tốt hơn cảm giác rằng “mình thực sự có thể làm tốt việc gì đó”.
2.Bài học kinh nghiệm:
- Việc hình thành các kĩ năng sống cho trẻ đặc biệt là hình thành sự tự tin ở trẻ là một nhiệm vụ quan trọng, nó giúp cho trẻ tự tin trong giao tiếp, tạo tiền đề cho trẻ vững vàng khi bước vào lớp một tại trường tiểu học. Để làm được tốt nhiệm vụ đó theo tôi giáo viên mầm non cần:
- Giáo viên phải luôn có sự trau dồi, học hỏi kinh nghiệm, kiến thức qua các bạn đồng nghiệp, sách báo, qua các trang mạng, các phương tiện thông tin đại chúng để hiểu rõ hơn ý nghĩa, tầm quan trọng của việc hình thành kỹ năng sống cho trẻ nói chung và việc hình thành tính tự tin cho trẻ nói riêng. Từ đó xác định mục đích, yêu cầu lập ra kế hoạch thực hiện một cách phù hợp.
- Cần phải luôn gần gũi, bao quát trẻ mọi lúc, mọi nơi để phát hiện kịp thời những kỹ năng sống mà trẻ chưa có và phát hiện ra những trẻ thiếu tự tin trong từng lĩnh vực từ đó động viên trẻ kịp thời tham gia tích cực vào tất cả các hoạt động trong chế độ sinh hoạt hàng ngày để mỗi ngày đến trường thực sự là ngày vui của trẻ từ đó giúp trẻ luôn vui vẻ, tự tin khi tham gia các hoạt động.
- Nếu giáo viên tạo điều kiện cho trẻ tự do lựa chọn, được thoải mái tưởng tượng trẻ sẽ nhận ra giá trị của bản thân và tự tin khi nhận các nhiệm vụ hiện tại và trong cuộc sống sau này.
- Phải luôn có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa giáo viên trong trường mầm non và gia đình trẻ. Đây là hai môi trường hoạt động của trẻ do đó giữa giáo viên và phụ huynh cần phải thống nhất về yêu cầu, nội dung trong cách chăm sóc giáo dục trẻ.
3. khuyến nghị:
Trong trường mầm non hiện nay việc dạy trẻ hình thành kỹ năng sống đặc biệt là hình thành sự tự tin cho trẻ rất cần thiết đặc biệt là đối với trẻ phổ cập 5 tuổi vì đây là năm học cuối cùng của trẻ ở trường mầm non để bước sang một môi trường học tập mới đòi hỏi tính tự lập nhiều hơn đó là trường Tiểu học. Trên đây là một số kinh nghiệm tôi đã thu được trong thực tế cũng như quá trình công tác tại trường mầm non. Với việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào trường tiểu học đã được làm rất tốt tại lớp mà tôi đang dạy, xin được mạnh dạn trình bày trong khuôn khổ bài viết. Vì thời gian tiến hành đề tài không nhiều nên không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Hà Nội, ngày 14 tháng 02 năm 2020
Người viết
Nguyễn Thị Khánh